Z wielkim żalem przyjęliśmy informację o śmierci
Prof. dr hab. med. Mariana Durdy
Członka Honorowego Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy w Lublinie.
Msza Święta pogrzebowa w kościele pw. Św. Urszuli Ledóchowskiej w Lublinie ul. Roztocze 1 w dniu 16 października 2020 roku o godzinie 11.
Po Mszy Świętej trumna zostanie złożony w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ulicy Lipowej w Lublinie.
Przybliżamy sylwetkę Profesora Mariana Durdy
• Co należy robić, aby zostać cenionym i lubianym lekarzem, zarówno przez pacjentów, jak i współpracowników?
– To trudne pytanie, ale sądzę, że należy być przede wszystkim sobą, normalnie żyć, normalnie pracować. Wymagać przede wszystkim od siebie, a dopiero później od innych.
• Uzupełnię Pana wypowiedź o opinię współpracowników: „Profesora cechuje koleżeńskość, opiekuńczość, nieustanny zapał pogłębiania i zdobywania wiedzy. Lubi pracę z chorymi. Wnosi optymizm, nawet w sytuacjach bardzo krytycznych”. A jak wyglądały początki drogi, która zaprowadziła Pana na medycynę?
– Medycyna interesowała mnie od zawsze. Ale decydującym momentem było spotkanie wspaniałego lekarza i życzliwego człowieka, który z niezwykłym oddaniem opiekował się mną, gdy zostałem pogryziony przez wściekłego psa. Wtedy podjąłem decyzję, że zostanę lekarzem. Niestety, tymczasem nad moją głową zawisły groźne, ciemne chmury. W szkole zarządzono
głosowanie, jak mają się rozpoczynać lekcje: od modlitwy czy „Międzynarodówki”. Głosowałem za modlitwą, a w „nagrodę” ZMP orzekło, że jestem niepostępowy i nie otrzymam poparcia na studia. Mimo tego zgłosiłem się na egzamin wstępny na Akademię Medyczną w Lublinie, bo tu było najbliżej z moich kieleckich rodzinnych stron. Egzamin, o dziwo, zdałem, ku zaskoczeniu tych, którzy chcieli mi zablokować drogę na studia. Studia przeszły spokojnie, ogólnie wspominam je przyjemnie, w tym prowadzone przez pana ćwiczenia w Katedrze Fizjologii Człowieka.
• Czy od razu po studiach podjął Pan decyzję: będę pulmonologiem?
– Chciałem być pediatrą, miałem obiecany etat u prof. Antoniego Gębali, ale wtedy niezbędne było uzyskanie pozwolenia na pracę w Lublinie. Niestety, z ministerstwa zdrowia przyszła decyzja odmowna z uzasadnieniem, że w Lublinie jest wystarczająca liczba pediatrów. Na szczęście spotkałem dobrych, życzliwych ludzi: dr. dr. Ryszarda Kucharskiego, Zygmunta Leziaka, Stanisława Załuskę. Wytłumaczyli mi, że w Lublinie są duże braki kadrowe na Ftyzjopulmonologii i podjęcie tam pracy pomoże mi w uzyskaniu upragnionego pozwolenia na pracę. W tym czasie powstał Oddział Szpitalny Wojewódzkiej Przychodni P/G w Lublinie przy ul. Niecałej. Lekarze ci, znakomici organizatorzy ochrony zdrowia, potrafili zdobyć nowoczesną aparaturę, której nie posiadała nawet Klinika AM. Dzięki temu otrzymałem możliwość nie tylko pracy z chorymi, ale wykonywania prac naukowych z zakresu prób czynnościowych płuc, a moi koledzy dowcipnie nazywali mnie wiatrologiem. Pierwsza praca naukowa ukazała się w 1967 r. Łącznie ukazało się ich 138. Prace były publikowane w pismach specjalistycznych krajowych i zagranicznych.
• We rześniu 1975 r. rozpoczął się nowy etap Pana pracy zawodowej.
– Ten nowy etap został poprzedzony dość istotnymi innymi wydarzeniami. Ministerstwo zdrowia wysłało mnie na 4-miesięczne szkolenie u prof. Szmielowa w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc w Moskwie. W czasie cotygodniowych posiedzeń dochodziło tam do bardzo gorących, wręcz zażartych dyskusji naukowych, oczywiście z pominięciem jakichkolwiek tematów politycznych. Tam przekonałem się, że aby się przebić, należy dyskutować odważnie, a nawet ostro. Tę metodę zastosowałem z powodzeniem po powrocie na zjazdach krajowych. Na jednym z nich, po moim wystąpieniu, prof. Leonard Detloff z Zabrza zaproponował mi zrobienie pracy doktorskiej pod jego kierunkiem. Pracę obroniłem w 1972 r. w AM w Katowicach. Prof. Detloff stał się moim dobrym duchem, był jednym z recenzentów pracy habilitacyjnej, którą obroniłem w AM w Lublinie (w 1977 r.), a także wystąpił z wnioskiem o przyznanie tytułu profesora, który otrzymałem w 1989 r. Gdy Okręgowy Szpital Kolejowy w 1975 r. otwierał nowe oddziały, Akademia Medyczna proponowała zatrudnienie w nich lekarzy już z pewnym dorobkiem. Moimi pracami zainteresował się prof. Janusz Hanzlik, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i zaproponował moją osobę na ordynatora Oddziału Ftyzjopulmonologicznego. Po wygraniu konkursu zostałem ordynatorem tego oddziału i kieruję nim do chwili obecnej.
• Ma Pan duże osiągnięcia nie tylko jako lekarz i naukowiec, ale również w działalności dydaktycznej.
– W sumie byłem kierownikiem specjalizacji z zakresu chorób płuc 16 lekarzy. Byłem także promotorem 3 prac doktorskich, recenzentem 15 doktoratów i 2 prac habilitacyjnych. Prowadziłem zajęcia dydaktyczne ze studentami Akademii Medycznej i lekarzami zatrudnionymi w kolejowej służbie zdrowia. Organizowałem również kilka konferencji naukowo-szkoleniowych. Przez wiele lat ściśle współpracowałem z Kliniką Chorób Płuc AM, kierowaną przez prof. prof. Helenę Mysakowską, Birutę Fąfrowicz oraz aktualnie, prof. Janusza Milanowskiego, którego pracę habilitacyjną recenzowałem i pisałem wniosek na tytuł profesora.
• Za swoją długoletnią pracę zawodową i społeczną został Pan odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski , odznaką „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia”. Jednak przyznam, że duże zaciekawienie budzi odznaczenie – statuetka dr. Jana Dzierżona, która jest najwyższym odznaczeniem pszczelarskim.
– Moje hobby to pszczelarstwo, którym się nadal zajmuję, a także historia i podróże na nasze dawne Kresy. Z pszczelarstwem byłem związany od dzieciństwa. Pszczelarzami byli moi obaj dziadkowie, ojciec, a ja w 1980 r. wznowiłem rodzinne tradycje. Dr Jan Dzierżon (1811 – 1906) to znany duchowny i jeden z najwybitniejszych pszczelarzy ówczesnej Europy, który wykrył dzieworództwo u pszczół oraz, że z niezapłodnionych jaj wylęgają się trutnie. Statuetkę dr. J. Dzierżona otrzymują ludzie, którzy wnoszą znaczący wkład w pszczelarstwo – wzorowo prowadzą ule, prowadzą szkolenia, wykorzystują produkty pszczelarskie w medycynie. Moja działalność dotyczyła m.in. odczulania osób uczulonych na jad pszczeli, miałem pacjentów z różnych regionów Polski.
• Zbliżają się wakacje i wiele osób obawia się pszczelich użądleń dla swoich dzieci i dla siebie.
– Przede wszystkim nawet najmłodszych dzieci nie należy trzymać pod kloszem. Dzięki naturalnym użądleniom w dzieciństwie nie reagują później tak burzliwie na jad pszczeli. Odczyn miejscowy nie jest groźny, ale ogólny wstrząs anafilaktyczny. Dlatego należy mieć w zasięgu ręki wapno, adrenalinę WZF w gotowych strzykawkach, podawaną podskórnie oraz celeston 4 mg w ampułkach, podawany domięśniowo lub dożylnie (steryd, dawka dla dzieci 0,02-0,125 mg/kg).
• Media straszą, że pszczoły ostatnio masowo giną i może to mieć fatalne skutki dla ludzi, bo zaniknie szereg upraw niezbędnych do wyżywienia.
– Przed kilku laty w USA naukowcy rozpoznali ostry zespół nagłego ginięcia pszczół, który pojawił się następnie w Europie zachodniej, a w dalszej kolejności w Polsce. W 2010 r. w mojej pasiece padło 75% pszczół. Ten zespół chorobowy jest wieloskładnikowy. Jednym z nich jest warroza – choroba zakaźna wywołana przez pierwotniak, która bardzo niszczy pszczoły. Na szczęście, znaleziono lek przeciwko tej chorobie. Drugim składnikiem jest nosemoza, też choroba zakaźna, ale o łagodniejszym przebiegu, łatwiejsza w leczeniu. Duże szkody powodują też urządzenia przekaźnikowe, bo pszczoły tracą orientację. Mogę jednak pocieszyć, że podjęte działania lecznicze i profilaktyczne uratują pszczoły.
